W ramach programu ,, Erasmus+” dwóch nauczycieli biologii i chemii z naszej szkoły Małgorzata Góra i Marta Kosała uczestniczyło od 24.07.2017 do 29.07.2017 r. w mobilności „In search of the sunset: The Azores” odbywającej się na Archipelagu Azorów. Azory to dziewięć wulkanicznych wysp należących do Portugalii położonych pośrodku Atlantyku około 1500 km od jej wybrzeża. Seminarium szkoleniowe odbywało się w języku angielskim i dotyczyło genezy archipelagu jego kolonizacji, historii, gospodarki, świata fauny i flory. Zajęcia odbywały się na trzech wyspach Terceira, Pico i Faial i uczestniczyli w nich nauczyciele z różnych krajów Unii Europejskiej tj. z Grecji, Niemiec, Finlandii i Polski.

Azory to wyspy o pochodzeniu wulkanicznym. Leżą w regionie skrzyżowania się trzech płyt tektonicznych: euroazjatyckiej, afrykańskiej i północnoamerykańskiej. Rzeźba wysp, ich linia brzegowa kształtowały się i wciąż kształtują się w procesie działalności wulkanicznej. Ostatnia erupcja wulkaniczna miała miejsce w 1957 roku, kiedy wybuch Vulcão dos Capelinhos powiększył powierzchnię wyspy Faial o około 1,5 km².

Uczestnicy rozpoczęli seminarium wewnątrz wygasłego wulkanu the Algar do Carvao na wyspie Terceira we wspaniałej jaskini lawowej o głębokości 90m. Zakończenie seminarium miało miejsce kilka dni później na wyspie Faial na uśpionym wulkanie Capelinhos, którego skutki wybuchu są jeszcze ciągle doskonale widoczne. Erupcja podwodnego wulkanu trwała nieprzerwanie kilka miesięcy roku 1957 powiększając powierzchnię wyspy a zarazem nieustannie pokrywając budynki i pola uprawne warstwą pyłu wulkanicznego. Uczestnicy odwiedzili muzeum Capelinhos Volcano Interpretation Centre, gdzie poznali „wulkaniczną” historię Azorów, rodzaje wulkanów i ich położenie na kuli ziemskiej.

Azory zostały skolonizowane przez Portugalczyków w XVw. Obecne miasto Angra do Heroismo (wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO) było pierwszą osadą na archipelagu położoną na wyspie Terceira. Uczestnicy seminarium mogli poznać jej historię i zabytki zwiedzając m.in.górę Monte Brasil, na której mieści się Forteca Świętego Jana Chrzciciela (Fortaleza de São João Baptista). Twierdza otoczona jest murem 4-kilometrowej długości, na którym znajdowało się niegdyś około 400 dział artyleryjskich, chroniących miasto przed częstymi atakami piratów

Pico to jedyna wyspa w całym archipelagu, gdzie na większą skalę uprawia się winorośl. Nauczyciele mogli zwiedzić Muzeum Wina i zobaczyć nietypowe winnice objęte patronatem UNESCO jako unikalny krajobraz stworzony przez człowieka. Krzaczki winorośli otaczane są systemem murków zbudowanych z wulkanicznego kamienia, które mają je chronić przed oceaniczną bryzą (roślinom szkodzi zarówno rozpylona w powietrzu słona woda morska, jak i zbyt silny wiatr). Murki nagrzewają się w ciągu dnia i oddają zgromadzone ciepło nocą, zapewniając specyficzny mikroklimat

Rodzima flora Azorów stanowi tylko 24% pełnej flory współczesnych wysp, zdominowanej przez gatunki zawleczone i świadomie introdukowane przez ludzi po odkryciu wysp. Bujnie kwitnące hortensje, które stały się symbolem Azorów nie są ich rodzimym gatunkiem. Zostały sprowadzone z Japonii i są tak naprawdę gatunkiem inwazyjnym, który zagraża  gatunkom rodzimym. Na wyspie Faial mieliśmy możliwość odwiedzenia ogrodu botanicznego założonego w 1986 roku .Placówka ta zabezpiecza zasoby genowe wszystkich gatunków rodzimych dla Azorów oraz prowadzi aktywną działalność na rzecz poznania i zachowania walorów rodzimych dla Azorów ekosystemów.

Archipelag Azorów można nazwać archipelagiem wielorybów. Głębokie wody wokół wysp Sao Jorge, Pico i Faial ogrzewane ciepłym prądem zatokowym Golfsztormem, upodobały sobie walenie. Można tu spotkać sześć gatunków fiszbinowców z największym zwierzęciem żyjącym współcześnie – płetwalem błękitnym oraz siedemnaście gatunków zębowców na czele z kaszalotem żywiącym się nie planktonem, lecz polującym na kałamarnice czy ośmiornice. Ostatniego wieloryba upolowano u wybrzeży Azorów w latach 80. Wielorybników z harpunami zastąpili turyści z aparatami fotograficznymi. Uczestnicy seminarium mieli możliwość obserwacji tych niezwykłych zwierząt podczas 4 godzinnego rejsu po Atlantyku. Udało się zobaczyć kilka kaszalotów, które zanim zanurzą się w głębinę jakby na pożegnanie wystawiają nad wodę ogon o charakterystycznym kształcie i bardzo towarzyskie delfinki plamiste, które  całymi stadami pływały wokół łodzi- niezapomniany widok.

Na wyspie Pico nauczyciele zwiedzili dwa muzea związane z historią wielorybnictwa, które było nieodłącznym elementem życia mieszkańców Azorów do lat 80. Jedno z nich to wcześniejsza przetwórnia, wewnątrz której kryją się piece, w których wytapiano z wielorybiego mięsa i kości olej, stosowany jako paliwo do lamp, smar czy składnik mydła. Z kolei na wyspie Faial znajduje się muzeum Scrimshaw, gdzie zgromadzone są niezwykłe eksponaty, mianowicie rzeźby wykonane z kości wielorybów oraz malowidła na zębach kaszalotów : portrety wielorybników z fajkami, sceny rodzajowe z cielskami wielorybów, kaszaloty wyskakujące z wody z wulkanem na Pico w tle i wiele wiele innych.

Należy  zwrócić uwagę, że jednym z celów powyższego seminarium była również promocja lokalnego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego uczestników seminarium na forum międzynarodowym. Nauczyciele naszej szkoły przygotowali artykuł w języku angielskim dotyczący naszych najwyższych gór Tatr, które należą do Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO. Artykuł został zamieszczony w specjalnym wydaniu informacyjnym, przez organizatora szkolenia i zawierał informacje na temat pochodzenia Tatr, ich lokalizacji oraz fauny i flory. Nasi nauczyciele przetłumaczyli również wiersz „The Azores” z przekładu angielskiego na język polski.

Seminarium odbywało się w międzynarodowym gronie nauczycieli co stwarzało okazje do wzajemnej wymiany doświadczeń, dzielenia się wiedzą na temat funkcjonowania szkolnictwa w różnych krajach, metod pracy z uczniami. Nauczyciele w różnych grupach przygotowywali występy teatralne związane z historią, kulturą i gospodarką Azorów, recytowali przetłumaczony na języki ojczyste wiersz „The Azores”, uczestniczyli w zabawach integracyjnych. Szkolenie było znakomitą okazją do ćwiczenia umiejętności językowych, zwłaszcza swobodnej komunikacji w języku angielskim, ale również stworzyło okazję do poznania praktycznych zwrotów w języku portugalskim.

Należy podkreślić doskonałą organizację kursu. Każdy dzień wypełniony był ciekawymi zajęciami, które w większości odbywały się w terenie a pogoda dopisała wspaniale. Doświadczenia i wiedza zdobyte w trakcie kursu są naprawdę bezcenne i z całą pewnością będą wykorzystane zarówno w pracy z uczniami jak i we współpracy z innymi  nauczycielami.

Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć oraz przeczytania pracy w języku angielskim –  „Tatra Mountains”

[youtube]https://youtu.be/V19KHTRYapQ[/youtube]